Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
FİİLDEN İSİM YAPAN EKLER
Fiil (eylem) kök veya gövdelerine gelerek isim (ad) yapan eklere fiilden isim yapan ekler denir.
-ce / -ca : düşün-ce, eğlen-ce, …
-acak / -ecek : (Bu ek, hem fiilimsi eki olarak kullanılır hem de fiilden doğrudan isim yapan ek olarak kullanılır. Buradaki işlevi doğrudan isim yapmaktır. Alttaki bölümde fiilimsi olmasına örnek verilecektir.)
Giy-ecek, yak-acak, aç-acak, iç-ecek,…
-ak / -ek : yat-ak, kaç-ak, dur-ak…
-ga / -ge : böl-ge, bil-ge, süpür-ge, bil-ge, diz-ge…
-gan / gen : çalış-kan, unut-kan, kay-gan, sıkıl-gan…
-gı / -gi (-kı / -ki) : sev-gi, çal-gı, as-kı, kes-ki, bit-ki…
-gıç / -giç : bil-giç, dal-gıç, başlan-gıç…
-gın / -gin / -gun / -gün : yor-gun, bil-gin, bez-gin, bit-(g)kin, sol-gun…
-ı / -i / -u / -ü : yaz-ı, öl-ü, yap-ı, çat-ı, kok-u, doğ-u…
-ıcı / -ici : yap-ıcı, gör-ücü, al-ıcı, sat-ıcı…
-ık / -ik : kes-ik, aç-ık, göç-ük…
-ım / -im : say-ım, seç-im, öl-üm, ölç-üm…
-ın / -in : yığ-ın, ak-ın, tüt-ün, ek-in…
-(ı)nç / -(i)nç : gül-ünç, sev-inç…
-ıntı / -inti : es-inti, çık-ıntı, dök-üntü…
-ır / -ir /-ur / -ür // -er : gel-ir, gid-er, ok-ur…
-ıt / -it / -ut / -üt : geç-it, yak-ıt, ölç-üt…
-me / -ma (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : Gülmeyi severim. Konuşmayı bil.
-me / -ma (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : dondur-ma, dol-ma, sar-ma, aç-ma, gözle-me…
-me / -ma (Ek bu konumda sıfat türetir.): yap-ma bebek, süz-me bal…
NOT: Olumsuzluk eki olarak da karşımıza çıkar:
Bana öyle kızgın kızgın bakma.
Ağlanacak haline bir de gülme.
-mek / -mak (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : gel-mek, git-mek…
-mek / -mak (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : ek-mek, ye-mek…
-ış / -iş / -uş / -üş (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : otur-uş, yürü-y-üş,
-ış / -iş / -uş / -üş (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : bul-uş, gül-üş, gör-üş, anla-y-ış, çık-ış, gir-iş…
-an / -en: yat-an, yürü-y-en, bak-an, kız-an, geç-en…
-mış / -miş / -muş / -müş : oku-muş insan, bil-miş çocuk, geç-miş gün…
UYARI: “-mış / -miş / -muş / -müş” eki fiil işletim eki (Çekim eki) olarak da kullanılır.
Çocuk soruları bilmiş.
O, zamanında çok kitap okumuş.
Günler çabucak geçmiş.
-dık / -dik / -duk / - dük : umulma-dık hata, bil-dik konular, tanı-dık insanlar…
UYARI: “- dık / -dik / -duk / - dük ” eki fiil işletim eki (Çekim eki) olarak da kullanılır.
Soruları hemen bildik.
Seni uzaktan görünce derhal tanıdık.
-diği : Sev-diğim kitaplar, gez-diğimiz sokak, söyleme-diğimiz söz, aç-tığı yara…
-ecek / -acak : gid-ecek yer, sorul-acak sorular, yazıl-acak anılar…
-eceği : söyle-y-eceği söz, danış-acağımız kişi…
-ası / -esi : yıkıl-ası kent, kahrol-ası kader…
-r (-ır / -ir / -ur / -ür // -ar / -er) : gül-er yüz, aç-ar anahtar, yüz-er gemi
-maz / -mez : unutul-maz anılar,
-ıp / -ip / -up / -üp : koş-up, gel-ip, bak-ıp, konuş-up…
-arak / -erek : koş-arak, gül-erek, düşün-erek, unut-arak…
-ken : gider-ken, ağlar-ken, yüzer-ken…
-ınca / -ince : sız-ınca, geç-ince, sus-unca, dön-ünce…
-dıkça / -dikçe : bil-dikçe, yürü-dükçe, kız-dıkça, konuş-tukça…
-eli / -alı : gel-eli, tanış-alı, anlat-alı, bil-eli…
…-r ….-mez : gör-ür gör-mez, bit-er bit-mez, anla-r anla-maz…
-di mi : Yaz gel-di mi sıcaklar başlar.
Bir kez oku-du-n mu anlarsın.
-diğinden : Kız-dığından yanıma gelmiyor.
-diği için : Seni gör-düğü için mutluydu.
-mek için : Sorunu çöz-mek için buradayız.
-meksizin : Ardına bak-maksızın kaçtı.
-meden : Seni gör-meden gitmezdi.
tı / -ti : belir-ti, kızar-tı...
-ıcı / -ici : Kal-ıcı, vur-ucu, bil-ici, al-ıcı, sat-ıcı, dinle-y-ici, gör-ücü, bak-ıcı, yırt-ıcı, geç-ici, kur-ucu…
-e / -a : diz-e, sür-e…
Tarih: 2016-03-02 01:57:16 Kategori: Türkçe
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Fiilden İsim Yapan Yapım Ekleri Nedir
Fiil (eylem) kök veya gövdelerine gelerek isim (ad) yapan eklere fiilden isim yapan ekler denir.
-ce / -ca : düşün-ce, eğlen-ce, …
-acak / -ecek : (Bu ek, hem fiilimsi eki olarak kullanılır hem de fiilden doğrudan isim yapan ek olarak kullanılır. Buradaki işlevi doğrudan isim yapmaktır. Alttaki bölümde fiilimsi olmasına örnek verilecektir.)
Giy-ecek, yak-acak, aç-acak, iç-ecek,…
-ak / -ek : yat-ak, kaç-ak, dur-ak…
-ga / -ge : böl-ge, bil-ge, süpür-ge, bil-ge, diz-ge…
-gan / gen : çalış-kan, unut-kan, kay-gan, sıkıl-gan…
-gı / -gi (-kı / -ki) : sev-gi, çal-gı, as-kı, kes-ki, bit-ki…
-gıç / -giç : bil-giç, dal-gıç, başlan-gıç…
-gın / -gin / -gun / -gün : yor-gun, bil-gin, bez-gin, bit-(g)kin, sol-gun…
-ı / -i / -u / -ü : yaz-ı, öl-ü, yap-ı, çat-ı, kok-u, doğ-u…
-ıcı / -ici : yap-ıcı, gör-ücü, al-ıcı, sat-ıcı…
-ık / -ik : kes-ik, aç-ık, göç-ük…
-ım / -im : say-ım, seç-im, öl-üm, ölç-üm…
-ın / -in : yığ-ın, ak-ın, tüt-ün, ek-in…
-(ı)nç / -(i)nç : gül-ünç, sev-inç…
-ıntı / -inti : es-inti, çık-ıntı, dök-üntü…
-ır / -ir /-ur / -ür // -er : gel-ir, gid-er, ok-ur…
-ıt / -it / -ut / -üt : geç-it, yak-ıt, ölç-üt…
-me / -ma (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : Gülmeyi severim. Konuşmayı bil.
-me / -ma (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : dondur-ma, dol-ma, sar-ma, aç-ma, gözle-me…
-me / -ma (Ek bu konumda sıfat türetir.): yap-ma bebek, süz-me bal…
NOT: Olumsuzluk eki olarak da karşımıza çıkar:
Bana öyle kızgın kızgın bakma.
Ağlanacak haline bir de gülme.
-mek / -mak (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : gel-mek, git-mek…
-mek / -mak (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : ek-mek, ye-mek…
-ış / -iş / -uş / -üş (Ek bu kullanımda isim-fiil türetir.) : otur-uş, yürü-y-üş,
-ış / -iş / -uş / -üş (Ek bu konumda yalnızca isim türetir.) : bul-uş, gül-üş, gör-üş, anla-y-ış, çık-ış, gir-iş…
-an / -en: yat-an, yürü-y-en, bak-an, kız-an, geç-en…
-mış / -miş / -muş / -müş : oku-muş insan, bil-miş çocuk, geç-miş gün…
UYARI: “-mış / -miş / -muş / -müş” eki fiil işletim eki (Çekim eki) olarak da kullanılır.
Çocuk soruları bilmiş.
O, zamanında çok kitap okumuş.
Günler çabucak geçmiş.
-dık / -dik / -duk / - dük : umulma-dık hata, bil-dik konular, tanı-dık insanlar…
UYARI: “- dık / -dik / -duk / - dük ” eki fiil işletim eki (Çekim eki) olarak da kullanılır.
Soruları hemen bildik.
Seni uzaktan görünce derhal tanıdık.
-diği : Sev-diğim kitaplar, gez-diğimiz sokak, söyleme-diğimiz söz, aç-tığı yara…
-ecek / -acak : gid-ecek yer, sorul-acak sorular, yazıl-acak anılar…
-eceği : söyle-y-eceği söz, danış-acağımız kişi…
-ası / -esi : yıkıl-ası kent, kahrol-ası kader…
-r (-ır / -ir / -ur / -ür // -ar / -er) : gül-er yüz, aç-ar anahtar, yüz-er gemi
-maz / -mez : unutul-maz anılar,
-ıp / -ip / -up / -üp : koş-up, gel-ip, bak-ıp, konuş-up…
-arak / -erek : koş-arak, gül-erek, düşün-erek, unut-arak…
-ken : gider-ken, ağlar-ken, yüzer-ken…
-ınca / -ince : sız-ınca, geç-ince, sus-unca, dön-ünce…
-dıkça / -dikçe : bil-dikçe, yürü-dükçe, kız-dıkça, konuş-tukça…
-eli / -alı : gel-eli, tanış-alı, anlat-alı, bil-eli…
…-r ….-mez : gör-ür gör-mez, bit-er bit-mez, anla-r anla-maz…
-di mi : Yaz gel-di mi sıcaklar başlar.
Bir kez oku-du-n mu anlarsın.
-diğinden : Kız-dığından yanıma gelmiyor.
-diği için : Seni gör-düğü için mutluydu.
-mek için : Sorunu çöz-mek için buradayız.
-meksizin : Ardına bak-maksızın kaçtı.
-meden : Seni gör-meden gitmezdi.
tı / -ti : belir-ti, kızar-tı...
-ıcı / -ici : Kal-ıcı, vur-ucu, bil-ici, al-ıcı, sat-ıcı, dinle-y-ici, gör-ücü, bak-ıcı, yırt-ıcı, geç-ici, kur-ucu…
-e / -a : diz-e, sür-e…
Tarih: 2016-03-02 01:57:16 Kategori: Türkçe
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx